Wprowadzenie kasowej metody rozliczania podatku dochodowego było jedną z zapowiedzi zawartej w exposé obecnego Premiera. W chwili obecnej znamy już projekt ustawy wprowadzającej kasowy PIT.

Kasowa metoda rozliczania podatku ma być rozwiązaniem bolączki przedsiębiorców zmagających się z zatorami płatniczymi. Po jej wprowadzeniu podatek dochodowy będzie obliczany wyłącznie od otrzymanych płatności. To duża zmiana. W obowiązującej obecnie metodzie memoriałowej, przedsiębiorcy zobowiązani są zapłacić podatek dochodowy od wszystkich wystawionych faktur, niezależnie czy zostały one opłacone, czy też nie.

Przedstawiony projekt dopuszcza metodę kasową wyłącznie dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych uzyskujących przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie. Nie skorzystają z niego zatem spółki będące podatnikiem CIT, a także wspólnicy spółki jawnej, czy cywilnej. Ponadto metoda kasowa będzie dostępna wyłącznie dla podatników, którzy rozpoczynają działalność gospodarczą, lub w poprzednim roku osiągnęli przychód z działalności gospodarczej do 250 tys. euro. Dodatkowo, niezależnie od osiągniętego przychodu, z kasowego PIT nie skorzystają przedsiębiorcy prowadzący księgi rachunkowe.

Metodą memoriałową nadal będą rozliczane transakcje z konsumentem (B2C), a także z podmiotami powiązanymi oraz podmiotami z siedzibą w państwie stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Na dotychczasowych zasadach będzie rozliczany podatek przy sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Podatnik spełniający ww. kryteria będzie mógł dobrowolnie wybrać rozliczenie podatku w sposób kasowy. W tym celu złoży stosowane oświadczenie do urzędu skarbowego. Oświadczenie to będzie ważne do odwołania lub do końca roku w którym podatnik będzie spełniał warunki do metody kasowej.

W związku z rozpoznaniem przychodu w momencie otrzymania zapłaty, projekt ustawy przewiduje też specjalne regulacje dotyczące rozpoznania kosztów uzyskania przychodów. Zasadą będzie bowiem rozpoznanie kosztów w roku podatkowym, w którym powstanie przychód, czyli w roku otrzymania płatności.

Wybór metody kasowej wiązać się będzie z dodatkowymi obowiązkami ewidencyjnymi. Podatnik będzie zobowiązany do prowadzenia specjalnej ewidencji, która zawierać będzie faktury dokumentujące przychody rozliczane metodą kasową.

Projekt przewiduje, że metoda kasowa będzie dostępna już od przyszłego roku. Podobne regulacje obowiązują w m. in. Austrii, Czechach, czy Estonii.

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.

Stan prawny na dzień 10 maja 2024 r.

Autor: Radca prawny Rafał Knap