Nie zajmując się na co dzień podatkami czy księgowością często nie mamy świadomości wszystkich ciążących na nas obowiązków. Jednym z takich obowiązków jest skorygowanie podatku VAT w przypadku gdy towary lub usługi wykorzystujemy do czynności opodatkowanych jak i zwolnionych lub zbywamy takie towary. W przypadku środków trwałych obowiązek ten powstaje tylko jeżeli zmiany przeznaczenia lub zbycia dokonamy w okresie korekty, która wynosi 5 lat dla środków trwałych o wartości początkowej do 15 tys. zł i 10 lat dla środków trwałych o wartości początkowej powyżej tej kwoty.
Co jednak jeśli z różnych przyczyn sprzedamy środek trwały w budowie?
Jeżeli zamierzenie inwestycyjne miało służyć czynnościom opodatkowanym, przysługiwało nam prawo do odliczania podatku VAT. W przypadku np. budowy hali produkcyjnej, możemy odliczyć VAT m. in. od materiałów budowlanych i usług budowlanych. W przypadku sprzedaży nieukończonej hali będziemy zobowiązani dokonać korekty podatku VAT. O ile jednak w przypadku środków trwałych przepisy jasno wskazują jaki jest okres, w którym sprzedaż obliguje nas do złożenia korekty, o tyle jeżeli dokonujemy zbycia środka trwałego w budowie, obowiązek złożenia korekty nie będzie ograniczony żadnym terminem. Nie będzie zatem istotne, czy zbycia nieukończonej hali produkcyjnej dokonamy po 3, czy 13 latach, i tak będziemy zobowiązani skorygować VAT.
Czy oznacza to, że w każdym przypadku, gdy sprzedamy środek trwały w budowie, będziemy musieli złożyć korektę podatku VAT?
Odpowiedzi na to pytanie dostarcza nam wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 12 listopada 2020 r. sygn. C-734/19. Zgodnie z nim korekty nie trzeba składać, jeżeli projekty inwestycyjne zostały zaniechane z uwagi na okoliczności niezależne od woli podatnika. Podejście to prezentuje również Krajowa Informacja Skarbowa, m. in. w interpretacji z 8 maja 2023 r. 0112-KDIL1-2.4012.119.2023.1.DS, z 4 sierpnia 2023 r. 0112-KDIL1-3.4012.298.2023.1.JK, czy z 22 listopada 2023 r. 0114-KDIP4-1.4012.506.2023.1.RMA.
Wskazano w nich, że jeśli w wyniku niezależnych od podatnika okoliczności, nigdy nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do transakcji podlegających opodatkowaniu, jest on uprawniony do odliczenia podatku VAT naliczonego na towary i usługi nabyte w związku z pracami inwestycyjnymi, wykonywanymi z przeznaczeniem ich na planowaną działalność gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu. Zawsze jednak należy brać pod uwagę okoliczności towarzyszące temu zachowaniu, a w szczególności, czy były one konsekwencją zdarzeń od podatnika niezależnych, czy też – podejmowanych świadomie decyzji gospodarczych.
To, czy zaniechanie inwestycji nastąpiło z przyczyn niezależnych, jest oceniane przez organy skarbowe. Przed zaniechaniem inwestycji dobrze jest więc uzyskać interpretację podatkową, co w razie kontroli skarbowej pozwoli wykazać, że korekta nie była konieczna. Jeżeli przedstawiona sytuacja dotyczy również Państwa, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna.
Stan prawny na dzień 17 czerwca 2024 r.
Autor: Radca prawny Rafał Knap
